Godna płaca to podstawa godziwych warunków pracy
Ustanowienie godnej płacy jest niezwykle istotne, ponieważ pozwala nadać konkretny kształt idei mówiącej, że praca powinna zapewniać środki do życia – że osoba pracująca powinna zawsze być w stanie utrzymać siebie i swoją rodzinę.
Jednak przemysł odzieżowy opiera się na wykorzystywaniu taniej siły roboczej – milionów pracowników fabryk, których zarobki plasują się zdecydowanie poniżej poziomu godnej płacy.
Brak gwarancji godnej płacy oznacza, że wielu pracowników fabryk odzieżowych jest zmuszonych do pracy po kilkanaście godzin na dobę, żeby otrzymać dodatkowe wynagrodzenie za nadgodziny i nie może ryzykować brania dni wolnych z powodu choroby lub niebezpiecznych warunków pracy. Ze względu na niskie płace pracownicy często muszą się zadłużać, żeby związać koniec z końcem i nie mają oszczędności na wypadek utraty pracy.
Dopóki w całym sektorze wykorzystywane są niskie koszty pracy, nie da się powiedzieć, by przemysł odzieżowy przynosił korzyści zatrudnionym w nim osobom.
Clean Clothes Campaign apeluje do:
- firm i marek odzieżowych o powzięcie zdecydowanych i mierzalnych kroków w celu zagwarantowania każdemu pracownikowi przemysłu odzieżowego godnej płacy;
- rządów krajów, w których zlokalizowane są fabryki odzieżowe, o ustanowienie płacy minimalnej na poziomie godnej płacy;
- rządów krajów europejskich o wdrożenie regulacji, które zobowiążą koncerny do wzięcia odpowiedzialności za swój wpływ na życie pracowników zatrudnionych w ich łańcuchu dostaw, w tym realizacji prawa do godnej płacy.
Obliczanie godnej płacy
Obliczenie kwoty godnej płacy jest kluczową kwestią umożliwiającą zapewnienie pracownikom godziwych zarobków. Dzięki wyliczeniu konkretnej sumy dla poszczególnych regionów różnice płac nie doprowadzą do przenoszenia przez firmy produkcji do kraju o niższych kosztach pracy – tzw. wyścigu na dno.
Przy obliczaniu godnej płacy trzeba uwzględnić pewne wspólne czynniki, takie jak liczba członków rodziny na utrzymaniu pracownika, jego potrzeby żywieniowe oraz inne podstawowe potrzeby: mieszkanie, opieka zdrowotna, edukacja i możliwość odłożenia skromnych oszczędności.
Clean Clothes Campaign jest członkiem Asia Floor Wage Alliance – grupy azjatyckich związków zawodowych i organizacji pracowniczych, które opracowały metodę obliczania godnej płacy dla pracowników w Azji. Asia Floor Wage – azjatycka minimalna godna płaca – jest podawana w PPP$ (Purchasing Power Parity – parytet siły nabywczej) – umownej walucie Banku Światowego, wyliczonej na podstawie konsumpcji dóbr i usług, umożliwiającej porównanie poziomu życia w różnych krajach, bez względu na walutę narodową.
Asia Floor Wage Alliance przeprowadza regularne badania dotyczące koszyka żywnościowego w regionie, w celu wyliczenia nowych wartości Asia Floor Wage.
Asia Floor Wage na rok 2013 wynosi PPP$725.
Ustanowienie płacy minimalnej – rola rządu
Obok marek odzieżowych, sieci detalicznych i pracodawców, także rządy narodowe mają do odegrania istotną rolę w zapewnieniu swoim obywatelom ochrony przed wyzyskiem w miejscu pracy.
Chociaż rządy większości krajów ustanawiają płacę minimalną, zazwyczaj są to kwoty niewystarczające na utrzymanie czteroosobowej rodziny i zapewnienie jej życia powyżej krajowego poziomu ubóstwa. W celu przyciągnięcia inwestycji wiele krajów, w których zlokalizowana jest produkcja odzieży, ustaliło ustawową płacę minimalną poniżej minimum egzystencji. Rządy muszą zagwarantować ustawową płacę minimalną co najmniej na poziomie godnej płacy, a także zapewnić odpowiednie jej wdrażanie i egzekwowanie. Powinny także wprowadzić regulacje zobowiązujące koncerny do wzięcia odpowiedzialności za swój wpływ na życie pracowników zatrudnionych w ich łańcuchach dostaw, w tym umożliwienia im realizacji prawa do godnej płacy.
Główna rola marek odzieżowych i sieci detalicznych
Globalne marki i sieci detaliczne mogą i muszą zagwarantować godną płacę pracownikom, którzy szyją sprzedawane przez nich ubrania. To te firmy rozdają karty w globalnym łańcuchu dostaw przemysłu odzieżowego i w zasięgu ich możliwości leży doprowadzenie do realizacji postulatów godnej płacy, ze względu na wielkość produkcji zlecanej przez nie fabrykom w kluczowych regionach, takich jak Azja.
Jako główni kontrahenci koncerny są w stanie zagwarantować, poprzez swoje praktyki zakupowe, godną płacę w całym łańcuchu dostaw oraz umożliwić związkom zawodowym prowadzenie negocjacji zbiorowych w imieniu pracowników. Są także w stanie stworzyć warunki, które pozwalałaby dostawcom być porządnymi, przestrzegającymi prawa pracodawcami, zamiast im to utrudniać.
Clean Clothes Campaing podpowiada markom odzieżowym 10 kluczowych kroków, które powinny podjąć, aby przybliżyć się do trwałego zapewnienia godnej płacy szyjącym ubrania pracownikom.
10 KROKÓW DO GODNEJ PŁACY – CO MOGĄ ZROBIĆ MARKI
- Poprzeć wprowadzenie standardu godnej płacy
- Promować poszanowanie zasady wolności zrzeszania się
- Nawiązać dialog lub negocjacje z przedstawicielami pracowników, aby zająć się kwestią głodowych płac
- Poprzeć publicznie dany wzorzec płacy godziwej (taki jak Asia Floor Wage)
- Zmienić praktyki zakupowe, tak aby godna płaca stała się realna
- Podjąć konkretne kroki w celu wdrożenia godnej płacy w fabrykach, z udziałem dostawców i przedstawicieli pracowników
- Napisać do rządów krajów, w których marki lokują produkcję, z apelem o godną płacę
- Działać w sposób przejrzysty – zademonstrować wypłacanie godnej płacy
- Nie działać w izolacji – współpracować z innymi firmami
- Przedstawić plan działań z konkretnymi terminami, prowadzący do ustanowienia godnej płacy
